یکی از سنگ هایی که امروزه به وفور در نمای ساختمان ها و دیوارها مورد استفاده قرار می گیرد، سنگ تراورتن است. این سنگ در کنار معایب اندک خود مزایای بسیاری دارد. در این مقاله به مشخصات سنگ تراورتن پرداخته و نهایتا به این که روال تمیز کردن و محکم کردن این سنگ توسط پیچ و رولپلاک چگونه است، خواهیم پرداخت.
سنگ تراورتن چیست؟
سنگ تراورتن یک سنگ رسوبی است که از رسوب آب های معدنی تشکیل می شود. معمولاً در رنگ های سفید، کرم، قهوه ای و طلایی یافت می شود. سنگ تراورتن به دلیل زیبایی و دوام در کاربردهای مختلف ساختمانی از جمله کف، دیوارها و روکش ها محبوب است.
سنگ تراورتن نوعی سنگ آهک است که از رسوب کربنات کلسیم در چشمه ها و رودخانه های آب گرم تشکیل می شود. آب تبخیر می شود و کربنات کلسیم پشت سر می گذارد و لایه لایه سنگ ایجاد می کند. سنگ تراورتن اغلب دارای حفره ها و رگه هایی است که به آن زیبایی منحصر به فردی می بخشد.
سنگ تراورتن یک ماده ساختمانی محبوب است زیرا بادوام، زیبا و نسبتاً مقرون به صرفه است. همچنین نسبتاً نگهداری آن آسان است و می توان از آن در طیف وسیعی از کاربردها استفاده کرد.
مزایای سنگ تراورتن
برخی از مزایای استفاده از سنگ تراورتن عبارتند از:
- دوام و ماندگاری بالا
- زیبایی
- مناسب برای کفپوش ها به دلیل مقاومت در برابر لغزش
- نگهداری آسان آن
- موجود در رنگ ها و روکش های مختلف
- استفاده از آن در طیف وسیعی از کاربردها
- مقاومت در برابر سایش
معایب سنگ تراورتن
در کنار مزایایی که سنگ تراورتن دارد بعضی عیوب و ضعف ها نیز دارا می باشد. برخی از این معایب ذاتی بوده ولی بعضی از این ضعف ها قابل برطرف کردن می باشند. در جدول زیر به این موارد همراه توضیحات اشاره شده است.
جذب آب بالا | سنگ تراورتن به طور طبیعی متخلخل است و به همین دلیل آب را به راحتی جذب می کند. این امر می تواند منجر به لک شدن، شوره زدن و آسیب دیدن سنگ در صورت عدم مراقبت مناسب شود. برای جلوگیری از این مشکل، لازم است سنگ تراورتن به طور منظم با مواد ضد آب مخصوص سنگ تراورتن آب بندی شود. |
حساسیت به مواد اسیدی | سنگ تراورتن به اسیدها حساس است و می تواند در اثر تماس با مواد اسیدی مانند سرکه، لیمو و پاک کننده های اسیدی لک شود. برای تمیز کردن سنگ تراورتن باید از شوینده های مخصوص سنگ تراورتن استفاده کنید که اسیدی نباشند. |
مقاومت فشاری پایین | سنگ تراورتن به طور طبیعی مقاومت فشاری پایینی دارد و به همین دلیل ممکن است در اثر ضربه یا فشار زیاد ترک بخورد یا خرد شود. برای استفاده از سنگ تراورتن در مکان های پر تردد باید از نوع ضخیم تر و مقاوم تر آن استفاده کرد. |
تغییر رنگ | سنگ تراورتن در رنگ های مختلفی موجود است، اما رنگ آن ممکن است در طول زمان تغییر کند. این امر به دلیل جذب آب و مواد معدنی توسط سنگ است. اگر به دنبال سنگی با رنگ ثابت هستید، سنگ تراورتن ممکن است گزینه مناسبی برای شما نباشد. |
قیمت این سنگ | سنگ تراورتن از جمله سنگ های ساختمانی با قیمت متوسط به بالا است. قیمت آن به نوع، رنگ، ضخامت و کیفیت سنگ بستگی دارد. |
نیاز به نگهداری | سنگ تراورتن به دلیل جذب آب بالا و حساسیت به اسید، نیاز به نگهداری منظم دارد. این امر شامل آب بندی، تمیز کردن و جلا دادن سنگ به طور منظم است. |
لغزندگی | سطح صاف سنگ تراورتن می تواند لغزنده باشد، به خصوص زمانی که خیس باشد. برای جلوگیری از لغزش، باید از سنگ تراورتن با سطح ناهموار یا تیشه ای در مکان های پر تردد استفاده کرد. |
حفره ها و رگه ها | سنگ تراورتن به طور طبیعی دارای حفره ها و رگه هایی است که ممکن است برای برخی افراد ناخوشایند باشد. این حفره ها و رگه ها می توانند محل تجمع آلودگی و جرم باشند. |
آسیب پذیری در برابر یخ زدگی | سنگ تراورتن در برابر یخ زدگی آسیب پذیر است. در مناطقی که یخبندان وجود دارد، باید از نوع مقاوم به یخ زدگی سنگ تراورتن استفاده کرد. |
کاربردهای سنگ تراورتن در ساختمان
سنگ تراورتن به دلیل زیبایی، دوام و تنوع رنگی، کاربردهای فراوانی در ساختمان دارد. برخی از کاربردهای این سنگ عبارتند از:
نمای ساختمان ⇐ سنگ تراورتن یکی از محبوب ترین سنگ ها برای نمای ساختمان است. این سنگ به دلیل زیبایی، دوام و مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی مختلف برای نمای ساختمان مناسب است.
کفپوش ⇐ سنگ تراورتن به دلیل مقاومت در برابر سایش و لغزش، برای کفپوش مکان های مختلف مانند لابی، سالن پذیرایی، آشپزخانه، حمام و سرویس بهداشتی مناسب است.
دیوارپوش ⇐ سنگ تراورتن برای دیوارپوش مکان های مختلف مانند لابی، سالن پذیرایی، حمام و سرویس بهداشتی مناسب است.
پله ⇐ سنگ تراورتن به دلیل مقاومت در برابر سایش و لغزش، برای پله مکان های مختلف مانند لابی، سالن پذیرایی و محوطه بیرونی مناسب است.
کانتر ⇐ سنگ تراورتن به دلیل زیبایی و مقاومت در برابر حرارت و لک، برای کانتر آشپزخانه و حمام مناسب است.
محوطه سازی ⇐ سنگ تراورتن به دلیل مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی مختلف، برای محوطه سازی مانند پیاده رو، پاسیو و محوطه باغ مناسب است.
مجسمه سازی ⇐ سنگ تراورتن به دلیل قابلیت برش و شکل دهی، برای مجسمه سازی مناسب است.
سایر کاربردها ⇐ سنگ تراورتن در سایر کاربردها مانند شومینه، قاب پنجره و ستون نیز استفاده می شود.
انواع سنگ تراورتن کدامند؟
سنگ های تراورتن تنوع بسیاربالای دارند. تراورتن ها با توجه به محل استخراج، روش تولید و فراوری، رنگ و… شامل انواع مختلفی می شوند. سنگ های تراورتن از نظر روش تولید به انواع خرد شده، تکه تکه شده، جلا داده شده، برسی، برشی و برشی لبه تقسیم می شوند.
از انواع سنگ تراورتن با توجه به محل استخراج سنگ می توان به موارد زیر اشاره کرد.
تراورتن دره بخاری
سنگ تراورتن دره بخاری از مرغوب ترین نوع تراورتن هاست که برای استفاده در نمای ساختمانها بخاطر رنگ روشن و چسبندگی خوبی که با ملات و سیمان دارد بسیار محبوب و پرطرفدار است.
تراورتن آتشکوه
سنگ های تراورتن آتشکوه بخاطر رنگ سفید و موجهای زیبا و منظم، جزو معروفترین و مرغوب ترینسنگهای تراورتن سفید هم در ایران هم دربازارهای سنگ جهانی است.
تراورتن حاجی آباد
سنگ تراورتن حاجی آباد نسبت به سایر انواع تراورتنها سنگین تر و مقاوم تر است. همچنین این مدل سنگ تنوع رنگی بالایی دارد.
تراورتن عباس آباد
تراورتن عباس آباد جزو بهترین نوع تراورتنهای رنگ روشن در دنیاست. بخاطر رنگ روشن و جلای خیره کننده ای که دارد از پرفروشترین سنگهای ساختمانی در بازارهای داخلی است.
نحوه رنگ گرفتن سنگ تراورتن
زمانی که تراورتن در معرض دمای شدید قرار می گیرد به طور طبیعی رنگ می گیرد. اختلاف رنگی مختلفی که در این سنگ ایجاد می شود به تنوع کانی های موجود در آن بر می گردد که خود را به صورت رگه ها و رنگ های مختلف نشان می دهند. حال با فعال شدن ماده کربناته آراگونیت با وجود دمای بسیار زیاد و بارش، تراورتن به رنگ های مختلف سفید، قرمز، زرد، نارنجی و قهوه ای در می آید. هم چنین از خاک های کلسیت رنگ های خاکستری، سفید، زرد و گاها سبز به خود می گیرد.
به طور خلاصه می توان بیان کرد هر چه تنوع میزان کانی های موجود در سنگ کمتر باشد رنگ سنگ رو به روشنی می رود. با وجود طیف وسیعی از رنگها و طرح های مختلف تراورتن، شاید انتخاب سنگ مناسب برای پروژه شما کار دشواری باشد. توجه به انتخاب رنگ مناسب دکوراسیون ساختمان یکی از عوامل مهم در انتخاب سنگ است.
قیمت سنگ های تراوتن
سنگ های تراورتن موجود در بازار قیمت های مختلفی دارند. شما با هر بودجه می توانید سنگ دلخواه خود را انتخاب نمایید. در زیر عوامل تاثیرگذار در قیمت بیان شده است.
کیفیت و آنالیز
یکی از نکات مهم در تعیین قیمت این سنگ سطح کیفی آن است که با آنالیز فیزیکی و شیمیایی سنگ به دست می آید. در حقیقت سنگها بر اساس ساختار و آنالیزی که بر روی بافت آنها صورت میگیرد قیمتگذاری می شوند. هر چه آنالیز سنگ مطلوب تر باشد، کیفیت آن بالاتر است و به طبع آن قیمت آن هم بالاتر است. درجهبندی کیفی آن نظیر درجه یک، درجه دو و یا تراورتن درجه سوپر نیز خود عاملی در ایجاد تفاوت قیمت در این محصولات است.
قطر و ابعاد
این نوع سنگ بیشتر در نمای ساختمان استفاده میشود. به همین منظور باید ضخامت لازم را داشته باشد تا بتواند توسط اسکوپ مهار شود. هر چه سنگ ضخیمتر باشد، قیمت بالاتری هم دارد. استاندارد سنگ تراورتن در ایران ۴۰ طولی است و قیمت سنگهایی که بیشتر یا کمتر از این مقدار هستند، توافقی تعیین میشود.
میزان تخلخل
هر چه سنگ دارای تخلخل کمتری باشد، از تراکم بیشتر و قیمت بالاتری برخوردار خواهد بود.
رنگ و طرح
تراورتن روشنی که روشنتر و سفیدتر است و موجهای منظمتری دارد، از قیمت بالاتری برخوردار است. همچنین رنگ تیره ای که تیرهتر هستند و موجهای منظمتری دارند هم قیمت بالاتری خواهند داشت.
سورت سنگ
کار سورت بندی سنگ با استفاده از دستگاهی به نام سورتینگ بعد از مرحله برش و ساب سنگ، انجام می شود. هر چه این سورت بندی دقیقتر و یکدستتر باشد، قیمت سنگ هم بالاتر می رود.
از دیگر عوامل مهم و تاثیرگذار در قیمت سنگ تراورتن نوع رزین یا اپوکسی، استفاده از تکنولوژی UV، دقت در برش و گونیا بودن سنگ، میزان ساب و پولیش سنگ، توری پشت سنگ و نوع بسته بندی و حمل و نقل سنگ می توان نام برد.
راه و روش شستشو و تمیز کردن سنگ تراورتن
یکی از مواردی که بسیار مهم و ضروری است، نگهداری و حفظ زیبایی اولیه سنگ تراورتن می باشد. سنگ تراورتن به دلیل زیبایی و دوام، یک انتخاب محبوب برای کفپوش، دیوارپوش و نمای ساختمان است. با این حال، این سنگ به دلیل تخلخل بالا، می تواند به راحتی کثیف و لک شود. برای حفظ زیبایی و طول عمر سنگ تراورتن، لازم است آن را به طور منظم تمیز کنید.
تاخیر در نظافت سنگ تراورتن کثیفی ها و غبار را تبدیل به رسوب می کند. در این حالت رسوب به خورد سنگ رفته و دیگر تمیز کردن آن به این راحتی ها نخواهد بود. در این حالت باید به سراغ راه هایی مثل سندبلاست و اسید شویی رفت که چندان برای سنگ تراورتن مناسب نخواهد بود. جهت مطالعه بیشتر می توانید مقاله شستشوی نمای ساختمان را مطالعه نمایید.
راه های نظافت سنگ تراورتن
به طور خلاصه راه های نظافت و شستشوی سنگ تراورتن عبارتند از:
- شستشو با واترجت
- نظافت با مواد شوینده
- استفاده از ابر و تی
- استفاده از سمباده نرم
- استفاده از مواد اسیدی رقیق شده مخصوص
چنانچه نمای تراورتن به طور منظم و سالیانه شسته شود بهترین و راحت ترین و کم هزینه ترین روش شستشو با واترجت می باشد. چرا که فقط لایه از گرد و غبار روی نما خواهد بود. در صورت که نما آغشته به مواد چرب و آلودگی باشد ممکن است نیاز به مواد شوینده وجود داشته باشد.
اما اگر نما دیر به دیر تمیز شود امکان وجود رسوب و سیاهی روی سنگ تراورتن افزایش می یابد. در این صورت باید به سراغ استفاده از مواد اسیدی مخصوص و یا سمباده کاری رفت. هر دوی این روش ها باید توسط افراد متخصص انجام شود چرا که در صورت سهل انگاری ممکن است به سنگ آسیب وارد شود.
پیچ و رولپلاک سنگ تراورتن به منظور محکم کاری
چنانچه به هر دلیلی سنگ تراورتن درست کار نشود و یا عوامل دیگری مانند شرایط آب و هوایی، زلزله و یا نشست ساختمان موجب شود سنگ ریزش کند باید سراغ محکم کردن آن رفت. تنهاترین و بهترین راه جهت مقاوم سازی سنگ نما پیچ و رولپلاک سنگ نما است.
در عصر حاضر پرکاربرد ترین سنگ مورد استفاده در نمای ساختمان سنگ تراورتن است. در بیشتر مواقع و در نمای اصلی ساختمان به لحاظ زیبایی سنگهای باریک و برجسته کار می شود. در اصطلاح روی نما برای زیبایی بیشتر سنگ را به صورت ابزار کار می کنند. قاب پنجره های برجسته، ستون های برجسته، سینه کفتری ها و دندان موشی ها از جمله ابزارهایی هستند که روی نما کار می شوند.
سنگ تراورتن به خودی خود سنگ ترد و شکننده ای است. همین باعث می شود که همانند سنگی مانند گرانیت نتوان به راحتی پشت آن را چاک داد و اسکوپ کرد. در بسیاری مواقع سنگ کاران از این کار سر باز می زنند. هر چند که طبق تجربه ما اگر سیمان خشک استفاده نشود، به دلیل خلل و فرج فراوان پشت سنگ تراورتن حتی نیاز آن چنانی به اسکوپ هم نیست.
نکات مهم در سوراخ کاری سنگ تراورتن
سنگ های تراورتن نسبت به سایر دیگر سنگ ها راحت تر سوراخ می شوند. در مقابل چنانچه نکات سوراخ کاری رعایت نشود نسبت به دیگر سنگ ها شکننده تر خواهند بود. از همین رو استفاده از دریل و مته مناسب و انتخاب مجری با تجربه برای سوراخ کاری این نوع سنگ بسیار حائز اهمیت می باشد.
برای سوراخ کاری و پیچ کردن سنگ های باریک (زیر 15 سانت) بهتر است از دریل های گیربکسی استفاده شود. دریلی که لرزش زیادی داشته باشد ممکن است باعث ترک خوردن و یا شکستن سنگ شود.
بتونه کاری بعد از پیچ کردن سنگ تراورتن
بعد از محکم کردن توسط پیچ و رولپلاک حتما می بایست به زیبا سازی و پوشاندن روی پیچ ها توسط بتونه کاری اقدام نمود. به دلیل موج های موجود در اغلب سنگ های تراورتن بتونه همرنگ کردن روی پیچ ها برای این نوع سنگ نسبت به سنگهای دیگر راحت تر است.
بتونه مورد نظر باید ترکیبی از سیمان سفید و پودر رنگ باشد به نحوی که از ترکیب آنها مخلوطی همرنگ با سنگ درست شود. برای انجام درست کار، گل پیچ باید به اندازه 2 تا 3 میلیمتر داخل سنگ برود تا بتونه مورد نظر هم سطح سنگ شود. در آوردن رنگ مناسب نیاز به تخصص و تجربه مجری کار دارد.